
ਜਦੋਂ ਵੀ ਸ਼੍ਰੀ ਗੁਰੂ ਨਾਨਕ ਦੇਵ ਜੀ ਅਤੇ ਭਾਈ ਲਾਲੋ ਦਾ ਜ਼ਿਕਰ ਚੱਲਦਾ ਹੈ ਤਾਂ ਉਸ ਸਮੇਂ ਭਾਈ ਲਾਲੋ ਦੀ ਕੋਧਰੇ ਦੀ ਰੋਟੀ ਦੀ ਗੱਲ ਵੀ ਜ਼ਰੂਰ ਹੁੰਦੀ ਹੈ। ਬਰਗਰ ਪੀਜ਼ੇ ਦੇ ਇਸ ਜ਼ਮਾਨੇ ਵਿਚ ਅੱਜ ਦੀ ਨੌਜਵਾਨ ਪੀੜ੍ਹੀ ਵਲੋਂ ਕੋਧਰੇ ਦੀ ਰੋਟੀ ਖਾਣੀ ਤਾਂ ਦੂਰ, ਸ਼ਾਇਦ ਹੀ ਉਨ੍ਹਾਂ ਕਦੀ ਕੋਧਰਾ ਦੇਖਿਆ ਵੀ ਹੋਵੇ। ਕੋਧਰਾ ਪੰਜਾਬ ਦਾ ਮੂਲ ਅਨਾਜ ਰਿਹਾ ਹੈ ਅਤੇ ਇਹ ਖੁਰਾਕੀ ਤੱਤਾਂ ਨਾਲ ਭਰਪੂਰ ਹੁੰਦਾ ਹੈ।ਸਾਡੇ ਬਜ਼ੁਰਗ 3-4 ਪੀੜ੍ਹੀਆਂ ਪਹਿਲੇ ਇਹ ਅਨਾਜ ਆਮ ਵਰਤਦੇ ਸਨ ਅਤੇ ਤੰਦਰੁਸਤ, ਸਬਰ ਸੰਤੋਖ ਵਾਲਾ ਸਿਧਾਂਤਕ ਜੀਵਨ ਜਿਉਂਦੇ ਸੀ। ਪਰ ਹੌਲੀ-ਹੌਲੀ ਪੰਜਾਬ ਦੇ ਲੋਕਾਂ ਨੇ ਇਸ ਅਨਾਜ ਦੀ ਕਾਸ਼ਤ ਕਰਨੀ ਛੱਡ ਦਿਤੀ ਜਿਸ ਕਾਰਨ ਕੋਧਰਾ ਹੁਣ ਬੀਤੇ ਸਮੇਂ ਦੀ ਗੱਲ ਬਣ ਕੇ ਹੀ ਰਹਿ ਗਿਆ ਹੈ। ਭਾਈ ਲਾਲੋ ਜੀ ਦਾ ਗੁਆਚਿਆ ਹੋਇਆ ਕੋਧਰਾ ਬਟਾਲਾ ਨੇ ਨੇੜਲੇ ਪਿੰਡ ਰੰਗੀਲਪੁਰ ਦੇ ਕਿਸਾਨ ਗੁਰਮੁੱਖ ਸਿੰਘ ਨੇ ਦੁਬਾਰਾ ਬੀਜ਼ ਕੇ ਲੋਕਾਂ ਨੂੰ ਮੂਲ ਦਾ ਜੋੜਨ ਦਾ ਯਤਨ ਕੀਤਾ ਹੈ। ਪੰਜਾਬ ਵਿਚ ਕੁੱਝ ਦਹਾਕੇ ਪਹਿਲਾਂ ਮੂਲ ਅਨਾਜਾਂ ਦੀ ਕਾਸ਼ਤ ਹੁੰਦੀ ਸੀ, ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਵਿਚ ਕੋਧਰਾ ਵੀ ਇਕ ਸੀ।